تعیین زمان بهینه رسیدن پنیر سفید ایرانی با استفاده از روش سطح پاسخ

چکیده به منظور تعیین اثر شرایط دمایی و زمانی مختلف دوره رسانیدن پنیر بر روی توسعه عطر و طعم و بافت آن و مطلوبیت آن برای مصرف کننده و نیز انتخاب بهترین شرایط رسانیدن برای پنیر ، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار بر روی 4 نوع پنیر با شرایط رسیدگی متفاوت، شامل: پنیرسنتی a =دو هفته در دمای 16 درجه سانتی گراد و یک ماه در دمای 4 درجه سانتی گراد- پنیرسنتی b‏ =یک هفته در دمای محیط 22 درجه سانتی گراد و یک ماه در دمای 4 درجه سانتی گراد- پنیرuf-c = یک روز در دمای 22 درجه سانتی گراد و 10 روز در دمای 18 درجه سانتی گراد و دو هفته در دمای 4 درجه سانتی گراد- پنیرuf-d = یک روز در دمای 25 درجه سانتی گراد و 4 روز در دمای 4 درجه سانتی گراد ، اجرا گردید. خصوصیات شیمیایی از قبیل میزان درصد npn/tn و adv(mg koh/g fat) و همچنین پذیرش کلی نمونه ها در زمانهای مختلف نگهداری ( در فواصل زمانی یکسان ) پنیرهای تولیدی، اندازه گیری و آنالیز آماری شد. رابطه بین متغیرهای اندازه گیری شده با استفاده از رگرسیون های دو متغیره مطالعه شد و جهت بهینه سازی خصوصیات بر اساس امتیاز پذیرش کلی، از نمودار سه بعدی استفاده شد. نتایج آزمایشات نشان داد که پنیر سنتی a و پنیر uf-d به ترتیب، بیشترین و کمترین مقادیر درصدnpn/tn و adv و پذیرش کلی را دارا بودند. تأثیر افزایش درصدnpn/tn و adv  بر افزایش خصوصیات حسی و پذیرش کلی پنیرها تنها در مورد پنیر uf-d معنی دار نبود و افزایش پذیرش کلی در بقیه پنیرها در دو هفته اول، بیشترین مقدار را از خود نشان داد. در مقایسه بین پنیرهای سنتی و uf در شرایط دمایی و زمانی یکسان، پنیرهای سنتی دارای مقدار درصدnpn/tn بیشتر و پنیرهای uf دارای مقدار adv بیشتری بودند. نتایج مدلسازی و کمی کردن روابط بین متغیرها حاکی از آن بود که تأثیر افزایش مقادیر adv (لیپولیز) در شدت فرآیند رسانیدن پنیر و افزایش پذیرش کلی، بیشتر از افزایش درصدnpn/tn (پروتئولیز) بود و در نهایت، در بین چهار نوع پنیر در زمان عرضه به بازار، شرایط بهینه رسانیدن ، شرایط رسانیدن پنیر سنتی b بدست آمد.